اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد،کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد (Sesamum indicum L.)

به‌منظور بررسی اثر تنش کم‏آبی بر عملکرد، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‏های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی پارس‏آباد، در سال زراعی 1387‌ـ 1388 اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به‌منزلۀ عامل اصلی در 3 سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و 10 رقم کنجد به‌منزلۀ عامل فرعی بررسی شد. برای محاسبۀ مقدار و زمان آبیاری در رژیم‏های آبیاری مطالعه‌شده (تعیین نیاز آبی گیاه)، از نرم‏افزار CROPWAT-4 استفاده شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد که بین ارقام و رژیم‏های آبیاری از نظر عملکرد دانه و بیولوژیکی، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب برای عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی اختلاف معنا‏دار وجود داشت. اثر متقابل آبیاری در رقم در صفات کارایی مصرف آب برای عملکرد دانه و شاخص برداشت معنادار بود. عملکرد دانه و بیولوژیکی کاهش و شاخص برداشت و کارایی مصرف آب، در شرایط تنش کم‏آبی افزایش یافت. در تیمار آبیاری با میزان 50 درصد نیاز آبی، مقدار شاخص برداشت، کارایی مصرف آب برای عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی بیشتر از دو تیمار دیگر بود. ارقام ’کرج 1‌‘،’اولتان‘ و ’IS‘ بیشترین و رقم ’هندی 14‘ کمترین مقدار عملکرد بیولوژیکی، کارایی مصرف آب برای عملکرد دانه و بیولوژیکی را داشتند. بنابراین، ارقام ’کرج 1‘، ’اولتان‘ و’IS‘ به‌دلیل داشتن کارایی مصرف آب و عملکرد بالا ‌قابلیت کشت در مناطق کم‌آب را داشتند.